De BLWG heeft veel kennis in huis over ecologie, trends en bedreigingen van
mossen en korstmossen. Ook adviseert de BLWG over maatregelen om mossen en
korstmossen te beschermen. Meer informatie over producten en diensten kunt u
krijgen bij bureaucoördinator
Laurens Sparrius
Bijzondere biotopen voor mossen en korstmossen
Sommige biotopen zijn bijzonder rijk aan de zeldzame en bedreigde mossen en
korstmossen van de Rode Lijst. Deze biotopen worden gekenmerkd door hun hoge
ouderdom en stabiliteit, waardoor de soortenrijkdom erg hoog is. Zulke biotopen behoeven extra aandacht in het
beheer. De BLWG zet zich in het bijzonder in voor de onderstaande biotopen:
Stuifzanden
De Nederlandse stuifzanden hebben een unieke korstmossenvegetatie, met een
grote variatie aan o.a. rendiermossen en bekermossen. Lees meer over de rijkdom van mossen en korstmossen
in stuifzanden...
Natuursteen op dijken
De grote blokken basalt en graniet op de dijken liggen er soms er honderden
jaren en hebben ons land al die tijd tegen het water beschermd. Vaak zijn deze
stenen met tientallen bijzondere soorten korstmossen begroeid.
Lees meer over de
natuurwaarde van natuursteen op dijken...
Oude muren en begraafplaatsen
Behalve beschermde muurplanten, komen op oude muren ook veel mossen en
korstmossen voor. Vaak gaat het om tientallen soorten.
Lees meer over de
natuurwaarde van oude muren...
Oude bomen
Veel bedreigde mossen en korstmossen zijn gebonden aan monumentale bomen in
stadsparken, oude bomenlanen en oude bomen in bossen.
Lees meer over de
natuurwaarde van oude bomen...
Hunebedden
Ook op het graniet van hunebedden komen veel bijzondere soorten voor. In de
provincie Drenthe liggen hunebedden langs de openbare weg, in natuurterreinen en
recreatiegebieden. Voor het beheer zijn afspraken gemaakt met diverse
betrokkenen. Lees meer over de rijkdom van mossen en korstmossen op
hunebedden...
Verspreidingsgegevens
Verspreidingsgegevens
Bij het onderzoek dat de BLWG doet, staat de databank met
verspreidingsgegevens centraal.
De BLWG beheert meer dan 1,3 miljoen waarnemingen en gedigitaliseerde museumcollecties van
mossen en korstmossen in de Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF). De meeste waarnemingen worden door vrijwilligers
verzameld. Verspreidingsgegevens worden onder
meer gebruikt om trends te berekenen en om groeiplaatsen van bedreigde soorten te
beschermen. Bij NDFF kunt u terecht voor verspreidingsgegevens van mossen en korstmossen .
Zowel in de
Habitatrichtlijn, in soortenlijsten van de
natuurvisies van de provincies als op de Rode
Lijst staan diverse beschermde en bedreigde mossen en
korstmossen, alsmede in het Handboek Natuurdoeltypen.
Ook zijn er drie soorten invasieve exoten onder de mossen.
Nationale Databank Flora en Fauna
De BLWG werkt samen met andere soortenorganisaties en BIJ12 in de Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF). De NDFF is een meest complete natuurdatabank van Nederland die actuele en betrouwbare informatie geeft over de verspreiding
van alle in Nederland levende planten- en diersoorten. Daartoe worden bestaande gegevens samengebracht
en nieuwe gegevens verzameld. Informatie uit de NDFF
wordt onder andere toegankelijk via Het Natuurloket en de NDFF Verspreidingsatlas.
Veldinventarisaties en ecologisch advies
De BLWG en een aantal van haar leden -mossenspecialisten, ecologen, zzp'ers en vrijwilligers- staan voor u klaar om
veldinventarisaties uit te voeren of te adviseren bij vragen met betrekking tot
wetgeving, beheer en ruimtelijke ordening. De BLWG kan inventarisatiegegevens
verrijken met kaarten, historische gegevens, trends en ecologische
achtergronden.
Monitoring
Landelijk Meetnet Korstmossen (NEM)
In het kader van het Netwerk Ecologische Monitoring voert de BLWG
sinds 1999 een
meetnet uit korstmossen in stuifzanden en duinen worden gemonitord. Opdrachtgever is het Ministerie van LNV.
Meetnet Geel schorpioenmos (NEM)
Een tweede meetnet in het Netwerk
Ecologische Monitoring is het Meetnet Geel schorpioenmos, waarbij de populatie van deze soorten elke drie jaar nauwkeurig in kaart wordt gebracht. De resultaten worden gebruikt voor de evaluatie van het natuurbeleid, o.a. via rapportages aan de EU over de
Habitatrichtlijnsoorten.
Korstmossen en ammoniak (provincies)
Samen met Lichenologisch Onderzoeksbureau Nederland (LON) verzorgt de BLWG monitoring van korstmossen op laanbomen om de effecten van stikstof te meten.
Meer informatie...
Meetnet Mossen
Enkele tientallen leden van de BLWG doen mee aan het Meetnet Mossen.
Hierbij wordt een representatieve set van 300 kilometerhokken geinventariseerd. Op die manier wordt inzicht verkregen in de zeldzaamheid van bepaalde soorten en of
de soorten voor- of achteruit gaan. Wilt u meehelpen om een kilometerhok te inventariseren, dan kunt u een
voorgeselecteerd hok adopteren. Bekijk hiervoor de lijst met
kilometerhokken. Voor dit meetnet is een
handleiding
beschikbaar (pdf-bestand).
Onderzoek en ontsluiten van kennis
(Korst)mossen inventariseren
BLWG-leden doen onderzoek naar het voorkomen van (korst)mossen door in het veld
soortenlijsten te maken. Gewoonlijk
gebeurt dit door een zo volledige mogelijke lijst van een kilometerhok te maken. De gevonden mossen kunt u met de VERA-app of een
papieren streeplijst invullen in het veld en invoeren of uploaden naar de Verspreidingsatlas. Er is ook een
inventarisatiehandleiding
voor beide projecten beschikbaar. De gegevens worden gebruikt voor het
actualiseren van de
NDFF Verspreidingsatlas.
Flora's en veldgidsen
Voortdurend wordt door mossenspecialisten gewerkt aan het actualiseren van flora's en veldgidsen waarin de in Nederland voorkomende soorten beschreven en afgebeeld staan. Recente publicaties waaraan de BLWG heeft bijgedragen zijn de Levermosflora (1996), Veenmosflora (2002),
Beknopte Mosflora (2006) en de Veldgids korstmossen van duin, heide en stuifzand
(2011, 2022), Basisgids Mossen (2012), Veldgids Korstmossen (1994, 2004, 2017, 2022).